DIETA W CHOROBIE NOWOTWOROWEJ
Szczególnie w diecie nowotworowej bardzo ważne jest, aby wzmacniać nasz organizm. System immunologiczny bardzo pomaga w utrzymaniu równowagi organizmu i w rekonwalescencji podczas różnego rodzaju terapii antynowotworowych oraz po nich. Udowodniono również, że posiadamy naturalne czynniki, które wyrzucają komórki nowotworowe z naszego organizmu. Noszą one nazwę Limfocyty Natural Killer (NK- naturalni zabójcy). Co pomaga w ich wytwarzaniu? Oczywiście odpowiednie odżywianie.
- Po pierwsze trzeba jeść „czysto”. Metabolizm człowieka ukształtował się tysiące lat temu i najlepiej reaguje na żywność naturalną, nieprzetworzoną. Bez zbędnych ulepszaczy smaku, aromatu i konsystencji. Szczególnie dotyczy to ziaren — ryżu, kaszy, pieczywa. Ziarno nieoczyszczone posiada w sobie więcej składników mineralnych i witamin.
- Należy unikać produktów odtłuszczonych. Jedzmy pokarmy w ich naturalnej formie. Nie bójmy się tłuszczu! Odpowiedniej jakości tłuszcz nam nie zaszkodzi. Ważna jest oczywiście ilość. Jest on niezbędny do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Pomaga wchłonąć się witaminom A, D, E oraz K. Nasz układ hormonalny również nie pracowałby odpowiednio bez niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych (NNKT). Gdzie możemy znaleźć dobry tłuszcz? W roślinach oleistych, awokado czy orzechach. Ważne jest również, aby nasza dieta obfitowała codziennie w oleje roślinne nieprzetworzone. Oznacza to, że powinniśmy je codziennie spożywać, polewając nimi potrawy. Najlepszymi olejami na polskim rynku są nasze rodzime — olej z pestek dyni, olej lniany, olej z Inianki, olej konopny, olej rzepakowy, olej słonecznikowy. Polewać można warzywa surowe i gotowane, sery twarogowe, dodawać do ziemniaków zamiast śmietany. Trzeba pamiętać, aby oleje były w szklanych, ciemnych butelkach.
- Zwracajmy uwagę na formę pakowania produktów. Plastik nie jest odpowiednim opakowaniem. Jego cząsteczki „przechodzą” do żywności, a nasz organizm nie posiada odpowiednich enzymów do jego metabolizowania (zostaje jako trucizna w organizmie). Wybieraj produkty zapakowanie w szkło lub papier.
- Nie przejadajmy się. W obecnych czasach społeczeństwo ma tendencje do zjadania nadmiernej ilości pożywienia. Może to wynikać z ogromnej dostępności i różnorodności jedzenia. Organizm odbiera to jako „atak na niego”, gdyż musi to odpowiednio strawić i rozlokować po organizmie. W momencie, gdy spożywamy na przykład za dużo białka, podczas wydalania nadmiaru tego składnika, uszkodzeniu mogą ulec nerki. Nadmiar cukru z kolei sprzyja powstawaniu grzybów w układzie pokarmowym oraz może zaburzyć wchłanianie w jelitach. Cukier fermentuje i wytwarza alkohol. Zamienniki cukru to np. ksylitol, stewia. Wniosek jest prosty: nasz organizm zamiast walczyć z chorobą, musi walczyć z przejedzeniem.
Witaminy w walce z nowotworem:
- kwas askorbinowy, czyli witamina C,
- beta karoten — prowitamina A
- tokoferol — witamina E
- witamina D3
Witaminy te działają synergistycznie i niedobór jednej z nich kompensuje druga, np. beta-karoten działa kompensacyjnie w stosunku do witaminy E, chroniąc ją przed peroksydacją (utlenianiem). Stwierdzono również, że niedostateczna ilość tych witamin w surowicy krwi, może przyczyniać się do wyższej umieralności na choroby serca i nowotwory. Witamina D odpowiedzialna jest za prawidłowe wchłanianie wapnia. Ważna jest również w podnoszeniu naszej odporności. System immunologiczny potrzebuje też makrofagów, które wykrywają i niszczą patogeny i komórki nowotworowe.
Najważniejsze elementy diety nowotworowej:
- W diecie powinny się znaleźć głównie warzywa, owoce, ziarna zbóż i roślin strączkowych oraz tylko niewielkie ilości białka zwierzęcego.
- Jeść małe posiłki 5-8 razy dziennie. Zasada naszej pięści (wielkość jedzenia na talerzu nie powinna przekraczać wielkości naszej pięści).
- Używać olejów z pierwszego tłoczenia.
- Nie jadać mocno przetworzonych i aromatycznych potraw.
- Pić wodę, ponieważ jest to najlepszy rozpuszczalnik. Nie liczą się herbaty, kawy, soki, ponieważ nikt nie myje się w sokach, kawie, czy herbacie. Nasze komórki do prawidłowego funkcjonowania potrzebują czystej wody. Najlepsze są wody ze źródeł mineralnych, jeżeli nie można takiej kupić, to robimy własny przepis. Do 1 litra wody wrzucamy 1 — 2 kryształków soli himalajskiej (kłodawskiej).
- Warto również zwrócić uwagę na suplementację uzależnioną od stadium choroby. Niestety obecna żywność, nawet z dobrych źródeł, nie jest w stanie dostarczyć do organizmu wszystkich witamin i minerałów. W chorobie nowotworowej konieczna jestsuplementacja witaminy C, witaminy D3, Omegi, selenu i cynku. Inne witaminy i pierwiastki w zależności od niedoborów.
Czynniki antyrakowe zawarte w pożywieniu, które mogą pomóc w terapii antyrakowej:
- Sok z granatów — zawiera mnóstwo przeciwutleniaczy. Hamuje rozwój nowotworów i nie dopuszcza do rozwoju nowych komórek. Przeciwdziała w procesach zapalnych. Spowalnia procesy demencji.
- Kurkuma (szafran indyjski)— oczyszcza wątrobę ze złogów i z nadmiaru toksyn. Łagodzi nieżyty żołądka, a podczas leczenia chemioterapią błony żołądka są podrażnione, co powoduje złe trawienie. Jest w Indiach stosowana jako środek przeciwbakteryjny i przeciwbiegunkowy. Przyprawiać nią dania tak często, jak się da. Najlepiej się wchłania z tłuszczami i pieprzem.
- Zielona herbata — jest bardzo bogata w EGCG (flawonoid / polifenol — ma działanie hamujące komórki nowotworowe), który również skutecznie wspomaga terapię antynowotworową.
- Pomidory — bogate źródło likopenu, bogatego przeciwutleniacza. Pamiętajmy najlepsze są pomidory sezonowe.
- Probiotyki i prebiotyki — wspomagają nasze jelita, tym samym układ odpornościowy. Podczas chemioterapii i radioterapii konieczne jest stosowanie probiotyków pitnych codziennie. Ochraniają błony śluzowe przed zniszczeniem. Nie wchodzą w reakcje z żadnym pożywieniem czy lekami. Powinno się pić przed każdym posiłkiem 1 — 2 łyżek probiotyku rozpuszczonego w 1/2 szklance wody.
- Kapary, lubczyk, kakao – kwercetyna.
- Czosnek i cebula — silne działanie antyrakowe, można stosować bez ograniczeń, jeżeli nie ma przeciwwskazań. Nie wolno stosować w nowotworach układu pokarmowego — żołądka, dwunastnicy, wątroby, trzustki, jelit. Sposób żywienia w różnych okresach leczenia, między terapiami czy po wyleczeniu, jest sprawą bardzo indywidualną. Często w trakcie chemioterapii pacjenci mają wymioty, biegunki, zaparcia czy bóle brzucha. Sprawia to, że obawiają się jedzenia. Konieczne jest skontaktowanie się z odpowiednim dietetykiem, który pomoże w doborze właściwej dla stanu chorego diety. Ważne jest aby przeanalizować, co jedliśmy do tej pory (aby skutecznie walczyć z chorobą, potrzeba zmiany).
Dr Jolanta Nalewaj Nowak — dietetyk, psychodieteyk i dietetyk onkologiczny.